Na czym polega protetyka? Protetyka zajmuje się odbudową praktycznie całego układu stomatologicznego – nie tylko zębów, ale również nerwów, mięśni czy stawów skroniowo-żuchwowych. Dzięki rozwojowi technologii i medycyny ta gałąź stomatologii ma obecnie wiele zastosowań i niezwykle satysfakcjonujące rezultaty, między innymi przy odtwarzaniu brakujących zębów. W tym tekście skupiamy się przede wszystkim na protezach stałych, pokazując różnorodność tego rodzaju uzupełnień i różnice między nimi.
Na czym polega protetyka?
Protezy zębów stosuje się w przypadku braku jednego, kilku lub wszystkich zębów. Protetyka oferuje kilka opcji wstawienia nowych zębów: zazwyczaj wybór jednej z nich zależy nie tylko od stanu reszty zębów czy dziąseł, ale także budżetu pacjenta. Najważniejsze jednak to zająć się każdym ubytkiem i brakującym zębem; jeden problem z zębem może szybko prowadzić do kolejnego – sąsiadujące z luką zęby mogą się przemieszczać, przeciwstawne wysuwać, zęby mogą się przeciążać. To z kolei prowadzi do zaburzeń funkcjonowania stawów żuchwowo-skroniowych. Również, niepewny zgryz może doprowadzić do powstawania wad wymowy.
Istnieją dwa rodzaje protez zębowych: stałe i ruchome i to na tych pierwszych będziemy się skupiać. Do uzupełnień stałych należą między innymi wkłady koronowo-zębowe, stosowane przy zębach leczonych kanałowo. Część korzeniowa wkładu układana jest w korzeniu zęba, z kolei część koronowa ma za zadanie odbudowę zrębu zęba, a więc umieszczana jest w zębinie. Dzięki uzupełnieniu tego rodzaju możliwe jest odbudowanie nawet bardzo zniszczonego zęba. Wkłady tego rodzaju mogą być standardowe lub indywidualne – zależy to wyłącznie od stopnia uszkodzenia zęba. Wkład standardowy wybiera się spośród dostępnych u producenta rozmiarów, indywidualny – kształtuje się bezpośrednio pod uszkodzony ząb. To bardziej zaawansowana technika i, co za tym idzie, bardziej kosztowna.
Wkłady koronowe są wykorzystywane do odbudowy ubytków korony zębowej. Takie uzupełnienia są tworzone z jednego materiału lub połączenia kilku, na przykład stopów metali nieszlachetnych. Użyty materiał zależy od wielu czynników, zaczynając od budżetu pacjenta, a kończąc na ilości zębów do leczenia. Teoretycznie najlepszym materiałem jest porcelana, jako że wykonane z niej wkłady zwyczajnie wyglądają najlepiej. Jednak z drugiej strony takie uzupełnienie ściera zęby znajdujące się obok, również nie można naprawić wkładu, jeżeli ten się ukruszy.
Wkład koronowo-korzeniowy to dwuczęściowe uzupełnienie polegające na umieszczeniu specjalnego wkładu (pierwszej części) w korzeniu zęba, na niego zaś nakłada się protetyczną koronę (drugą część). Metoda ta jest stosowana u pacjentów po leczeniu kanałowym, którzy w koronie zęba utracili część tkanek twardych. Tego rodzaju wkład może być zrobiony z różnych materiałów, na przykład stopów metali, włókna szklanego czy tlenku cyrkonu. Te ostatnie pozwalają na osiągnięcie najbardziej naturalnego wyglądu – umieszcza się na nich korony pełnoceramiczne. Podczas zabiegu nakłada się uzupełnienie standardowe lub indywidualne, czyli wykonane pod konkretnego pacjenta.
Łatwe do naprawy i o wiele tańsze uzupełnienia to wkłady kompozytowe. Ich faktura jest podobna do faktury prawdziwych zębów, niestety – łatwo się przebarwiają i nie wyglądają zbyt estetycznie, co stanowi największą wadę tego rodzaju uzupełnień. Używa się ich głównie wtedy, kiedy ubytek jest zbyt duży, żeby użyć plomby – wkłady kompozytowe stosuje się przede wszystkim przy sporych ubytkach. Tego rodzaju uzupełnienia stosuje się przy zębach zniszczonych na skutek próchnicy, urazy czy abrazji korony zęba.
Chociaż licówki służą przede wszystkim poprawieniu estetyki zębów, czasem używa się ich również do poprawy wyglądu zębów. Nie niszczą one przeciwstawnych zębów, jako że do ich założenia należy jedynie nieco zetrzeć szkliwo. Za pomocą licówek można poprawić kształt korony zębowej, należy jednak pamiętać, że stosowanie licówek nie zastąpi profesjonalnego leczenia stomatologicznego. Przeciwwskazania do nałożenia na ząb licówek obejmują między innymi silne uszkodzenie zęba, obecność w nim plomb czy wcześniejsze leczenie kanałowe; w tym przypadku zamiast licówki poleca się raczej założenie korony protetycznej.
Uzupełnienie, które najlepiej imituje naturalny wygląd zęba, to uzupełnienie stałe oparte na śródkostnych implantach. Rezultat wygląda bardzo dobrze, również wrażenia podczas jedzenia i picia są takie same, jak przy prawdziwych zębach; niestety, jest to również najbardziej kosztowna wśród wszystkich metod, jako że jeden implat to koszt nawet 10 000 złotych.
Uzupełnienie składa się z trzech części:
- wkręconego w kość implantu
- korona protetyczna zęba
- łącznik przykręcony do implantu, łączący ze sobą powyższe części
Całe uzupełnienie nie jest zakładane naraz, ale jedna część po drugiej – w nawet kilkutygodniowych odstępach, tak żeby najpierw implant, a potem również łącznik zdążyły się zagoić, a organizm przyzwyczaić do nich.
