Popularna w świecie zdrowia witamina C znana jest również jako kwas askorbinowy? Skąd pochodzi jej druga nazwa? Nazwa pochodzi o choroby, jaką jest szkorbut (łac. scorbutus), ponieważ wykorzystywana była w celach profilaktycznych (przeciwko szkorbutowi, czyli z łaciny – ascorbutus). Kilkaset lat temu ze względu na braki w diecie, szkorbut zdziesiątkował populację. W związku z tym niezwykle istotne było znalezienie środka, który pozwoli z nią walczyć. W taki sposób sławę zdobyła witamina C.
Skąd wiadomo, że witamina C jest skutecznym składnikiem w zwalczaniu szkorbutu? W 1928 roku Albert Szent- Gyorgyi wyodrębnił w swoich badaniach z papryki kwas heksauronowy. Okazało się, że pozyskany kwas ma taką samą strukturę, jak i pozyskana z cytryny przez Charlesa Kinga witamina C. Naukowiec odpowiedzialny za opisywanie witaminy C uznał ją za substancję antyszkorbutową.
Jakie są funkcje witaminy C w ludzkim organizmie?
Witamina C jest ważnym dla sprawnego funkcjonowania organizmu składnikiem. Dlaczego? Przede wszystkim uczestniczy w syntezie kolagenu. W ten sposób ma istotny wpływ na szybsze gojenie się ran, a także zdrowe dziąsła bez efektu krwawienia. Jest również znanym i skutecznym środkiem zapobiegającym szkorbutowi. Co więcej, witamina C posiada właściwości antyoksydacyjne. To oznacza, że zwalcza wolne rodniki, skutecznie hamując proces starzenia. To również sprawia, że uszczelnia naczynia krwionośne. Ponadto stanowi niezbędny składnik do aktywacji syntezy hormonów, neuroprzekaźników, a także poprawia przyswajanie żelaza i wapnia. To szczególnie ważne w przypadku osób, które stosują dietę wegańską lub wegetariańską, ponieważ w ich przypadku często występuje ryzyko niedokrwistości. Kwas askorbinowy wpływa również na optymalne stężenie glukozy we krwi. Badania wykazują, że jej regularne spożywanie pozwala obniżyć stężenie glukozy na czczo u osób cierpiących na cukrzycę, a ponadto w stanach hiperglikemii.
Wciąż jednak witamina C najbardziej kojarzona jest ze swoim działaniem na przeziębienia i grypę. W tradycyjnym przekazie można znaleźć informacje, że skutecznie wspomaga odporność, a także chroni przed różnego rodzaju infekcjami. Wiele osób wierzy, że obecność witaminy C w diecie zapewnia optymalną ochronę przed przeziębieniem i innymi, sezonowymi chorobami i infekcjami. Czy to prawda? Czy można wykazać bezpośredni związek między spożyciem witaminy C a mniejszą zachorowalnością na przeziębienie i grypę?
Czy witamina C zwiększa odporność?
Zacznijmy od definicji przeziębienia. Przez to pojęcie należy rozumieć łagodne infekcje górnych dróg oddechowych, które pojawiają się nawet kilka razy w roku. Do podstawowych objawów przeziębienia należą: kaszel, katar, gorączka czy ból gardła. Za zwalczanie chorobotwórczych drobnoustrojów odpowiada przede wszystkim układ odpornościowy. Jego właściwe działanie gwarantuje skrócenie czasu pojawienia się tych objawów, a także zmniejsza ich intensywność. Im sprawniej działa nasz układ autoimmunologiczny, tym lepiej radzimy sobie z przeziębieniem. W jaki sposób zatem witamina C wpływa na układ odpornościowy? Trudno wskazać jednoznaczną odpowiedź. Badania przeprowadzone na 11 tysiącach osób nie wykazało istotnych różnic w czasie trwania przeziębienia podczas przyjmowania dawki 200 mg witaminy. Uległ skrócenie tylko u 8% dorosłych, ale też u 13% dzieci. Badacze podkreślają jednak, że różnice pojawiły się w nasileniu objawów. U uczestników, którzy regularnie spożywali witaminę C profilaktycznie, objawy były mniej nasilone. Badania wykonano również wśród osób aktywnych sportowo. Wśród nich znaleźli się między innymi: narciarze, biegacze, a także zawodowi sportowcy. W tym wypadku wyniki badań wykazały, że podawanie dziennie dawki 200 mg witaminy C, zmniejsza ryzyko objawów infekcji górnych dróg oddechowych o połowę. Uległ skróceniu również czas trwania przeziębienia. Skrócenie czasu trwania infekcji wykazano także wśród pacjentów odczuwających chroniczny stres, a także kobiet w ciąży i karmiących piersią. W związku z tym można potwierdzić korzystne działanie witaminy C zmniejszaniu intensywności objawów specyficznych dla przeziębienia, jak i skrócenia czasu choroby w konkretnych grupach.
Od czego zależy zapotrzebowanie na witaminę C?
Zapotrzebowanie na witaminę C jest różne. Zależy także od wielu czynników. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim płeć, wiek, a także ogólny stan zdrowia. Dzienne zapotrzebowanie podawane jest na 1 mg/kg masy ciała u dorosłego człowieka, natomiast u dzieci i niemowląt na 2 mg/kg masy ciała. Zapotrzebowanie jest również zmienne w ciągu życia. Wzrasta u kobiet będących w ciąży, karmiących piersią, a także odczuwających przewlekły stres czy cierpiących z powodu chorób przewlekłych. Większe zapotrzebowanie wykazują również palacze.
Podsumowując, witamina C ma istotny wpływ na działanie organizmu. W związku z tym należy zadbać o jej optymalną podaż w ciągu dnia. Jej bogatym źródłem są przede wszystkim warzywa i owoce, ale można również wybrać suplementy diety.
